Gobernador di Kòrsou, Su Ekselensia Lucille George-Wout, ta di opinion ku ta di gran importansia pa desaroyo di e sistema demokrátiko di Kòrsou, ku elekshon di dia 28 di aprel 2017 ta tuma lugá.Kòrsou ta un estado di derecho demokrátiko kaminda mester respetá Konstitushon di Kòrsou. Parlamento ta mará tambe na e prinsipionan di e estado di derecho demokrátiko, manera esei ta konsagrá den Konstitushon. Konsiderando e importansia fundamental di e outorisashon di gobièrnu pa disolvé Parlamento i den lus di ‘peso i kontrapeso’ (checks en balances’), e desishon pa disolushon ku e aktual gobièrnu-interino ta bini kuné, ta afektá gravemente seguridat hurídiko i bon gobernashon. Pa tal motibu Gobernador a presentá e Dekreto Nashonal (Landsbesluit) di dia 27 di mart 2017, kaminda ta kanselá elekshon na gobièrnu di Reino. 

Dia 27 di mart gobièrnu-interino Pisas a entregá Gobernador di Kòrsou un proyekto di un Dekreto Nashonal (ontwerp-Landsbesluit) pa ratifikashon, ku ta proponé pa revoká e Landsbesluit di 12 di febrüari 2017, ku a preskribí elekshon pa dia 28 di aprel 2017. E gobièrnu-interino ta basa esaki riba e moshon di Parlamento di 3 di mart 2017, den kua Parlamento a pidi gobièrnu pa revoká e Landsbesluit di 12 febrüari 2017 i retrosedé tur e konsekuensianan legal.  

A base di artíkulo 21 di e Reglamento pa Gobernador di Kòrsou, Gobernador no ta fiha (firma) un landsverordening òf landsbesluit, ora e konsiderá e verordening òf e besluit en pugna ku Statuut, un areglo internashonal, un lei di reino òf un algemene maatregel van rijksbestuur, o sea si ta trata di interesnan kaminda protekshon i garantia ta un asuntu di Reino.

Gobernador, den su kalidat di órgano di Reino, aplikando artíkulo 21 di Reglamento pa Gobernador, a partisipá gobièrnu di Reino ku lo e no ratifiká ei landsbesluit. P’esei el a presentá tal landsbesluit na gobièrnu di Reino. E ta di opinion ku e landsbesluit ta en pugna ku seguridat hurídiko i ku bon gobernashon. 

Outoridat di gobièrnu pa pasa na disolvé Parlamento a base di artíkulo 53 di nos Areglo di Estado no ta someté na kondishon. Artíkulo 53 di Konstitushon di Kòrsou no ta stipulá ku gobièrnu por pasa na disolvé Parlamento solamente si Parlamento mes aprobá esaki. Tal punto di bista lo ta eróneamente relashoná ku karakter di e derecho di disolushon pa resolvé konflikto ku Parlamento -manera pèrdida di sosten den Parlamento- mediante elekshon nobo.  

Ehersiendo e derecho di disolvé Parlamento ta hasi hustisia na e sistema di ‘checks en balances’ bálido entre e órganonan di estado den nos sistema di gobièrnu. 

Ta esensial pa funshonamentu di nos Estado di derecho demokrátiko ku den kaso di asuntunan fundamental kaminda ta trata di konfiansa den gobièrnu, i representashon den Parlamento, siudadanonan haña e oportunidat pa nan ekspresá nan mes mediante un elekshon general. Aki Gobernador ta mustra e kambionan relevante den e relashonnan den Parlamento despues di e último elekshon. 

E instrumento di disolushon lo no tin sentido si un gabinete (interino) ku a sinta despues di e desishon pa disolushon lo por revoká esaki. Karakter di un desishon di disolushon ta bai kontra ku esaki ta keda revoká. Esaki ta mas bálido ainda awor ku e desishon pa disolushon a drenta na vigor i a keda implementá, entre otro ku nombramentu di e miembronan di Konseho Supremo Elektoral i otorgamentu di outorisashon na e funshonarionan akí pa tuma na nan enkargo organisashon di elekshon. Den e sirkunstansianan akí un desishon kaminda ta revoká e desishon pa disolushon lo afektá gravemente tambe e derechonan demokrátiko di tersera. No solamente e derechonan di tur votadó di Kòrsou, sino tambe i partikularmente e derechonan di e partidonan polítiko ku entre tantu a inskribí pa elekshon.  

Gobernador ta mustra ademas riba e importansia ku den asuntunan di estado ta trata di un práktika establesé, di manera ku e konsekuensianan di e eskohonan polítiko ta pronostikabel. Ku esei seguridat hurídiko i konfiansa di siudadanonan ta sirbí. Na 2012 tambe Kòrsou a aten’é sin mas na e desishon pa disolvé Parlamento i kanta elekshon nobo ku mester a realisá. E tempu ei tambe e gabinete ku a tuma e desishon pa disolushon entre tantu a keda remplasá pa un gabinete-interino. E gabinete-interino di e tempu ayá sinembargo a kontinuá ku preparashon pa elekshon konforme e desishon di disolushon. Elekshon a tuma lugá riba e fecha stipulá.  

Banda di esei Gobernador no ta mira ningun rason pa konkluí ku disolushon den e situashon aktual ta kontra ningun areglo internashonal den kua tin ankrá derecho riba elekshon periódikamente. E echo ku artíkulo 25 di IVBPR i artíkulo 3 di e Promé Protokòl na EVRM ta indiká ku por lo general lo mester por trata di un periodo di seshon rasonabel di un parlamento, no ta ekskluí ku lo no por desviá di esei den kaso di sirkunstansianan partikular i den kaso ku sirkunstansianan polítiko i di gobièrnu ta pidi esei. Na su lugá ta tambe den e sentido akí un ‘márgen amplio di apresiashon’ ku ta bai pa e partidonan ligá na EVRM, ku ampliamente ta duna espasio pa rekonosé ofisialmente e desaroyo- i tradishonnan nashonal. Di importansia ta ademas ku protekshon di e derecho riba elekshon periódikamente a nase debí na e nesesidat pa komposishon di parlamento ta reflehá deseo di votadónan i ku no por ta asina ku no por mira komposishon di parlamento komo un refleho sufisientemente aktual di preferensianan di e votadó. Den e lus akí e elekshon preskribí pa dia 28 di aprel 2017 ta sin mas hustifiká i nesesario. 

E echo ku 11 miembro di Parlamento (entre kendenan 2 minister di e gabinete-interino aktual) a inisiá un prosedimentu na Korte Europeo pa Derecho Humano, di echo no ta hasi ku, pendiente e huisio di Korte Europeo, lo mester posponé elekshon. Korte Europeo no a husga atmisibilidat di e miembronan di Parlamento ainda, i no a duna tampoko previshon preliminar den e direkshon akí. 

Finalmente e desperfektonan den asuntu di e preparashonnan pa elekshon -manera alegá- no ta di tal índole ku lo no ta responsabel pa realisá e elekshon preskribí pa dia 28 di aprel 2017. Sentensia di Tribunal di Promé Instansia di Kòrsou di fecha 10 di mart 2017, di tur manera no a ofresé ningun motibu. 

Gobernador ta di opinion ku ta di suma importansia pa den e sistema demokrátiko di Kòrsou i su desaroyonan mas aleu ku elekshon di 28 di aprel 2017 ta tuma lugá. Ta imperativo pa hasi tur trámite pa e elekshon transkurí na òrdu tambe, di manera ku lo no por eksistí niun sorto di duda di e karakter liber i honesto di e elekshon i di balides di su resultado. Elekshon liber i sekreto ta un kondishon indispensabel pa un estado di derecho demokrátiko i na mes tempu tambe su esensia. Kualke akto ku trese esaki na peliger ta produsí un atake grave riba e estado di derecho demokrátiko di Kòrsou. 

***

Excellentie Lucille George-Wout, is van oordeel dat het van groot belang is voor de ontwikkeling van het democratische bestel van Curaçao dat de verkiezingen van 28 april 2017 doorgang vinden

De Gouverneur van Curaçao, Hare Excellentie Lucille George-Wout, is van oordeel dat het van groot belang is voor de ontwikkeling van het democratische bestel van Curaçao dat de verkiezingen van 28 april 2017 doorgang vinden. Curaçao is een democratische rechtsstaat waarin de Staatsregeling van Curaçao in acht dient te worden genomen. Ook de Staten zijn gebonden aan de principes van de democratische rechtsstaat, zoals verankerd in de Staatsregeling. Gelet op de fundamentele betekenis van de bevoegdheid tot ontbinding van de Staten door de regering en in het licht van de checks en balances in ons staatsbestel, doet de intrekking van het besluit tot ontbinding door het huidige interim-kabinet ernstig afbreuk aan de rechtszekerheid en de deugdelijkheid van bestuur. Het is daarom dat de Gouverneur het Landsbesluit van 27 maart 2017, waarbij de verkiezingen worden geannuleerd, ter vernietiging heeft voorgedragen aan de regering van het Koninkrijk.

Het interim-kabinet Pisas heeft op 27 maart 2017 een ontwerp-Landsbesluit dat strekt tot intrekking van het Landsbesluit van 12 februari 2017, waarbij de verkiezingen voor 28 april 2017 zijn uitgeschreven, ter vaststelling voorgelegd aan de Gouverneur van Curaçao. Daarbij beroept het interim-kabinet zich op de motie van de Staten van 3 maart 2017, waarbij de Staten de regering hebben opgeroepen om het Landsbesluit van 12 februari 2017 in te trekken en om alle rechtsgevolgen daarvan ongedaan te maken.

Op grond van artikel 21 van het Reglement voor de Gouverneur van Curaçao stelt de Gouverneur een landsverordening of landsbesluit niet vast, wanneer hij de verordening of het besluit in strijd acht met het Statuut, een internationale regeling, een rijkswet of een algemene maatregel van rijksbestuur, dan wel met belangen, waarvan de verzorging of waarborging aangelegenheid van het Koninkrijk is.

De Gouverneur heeft, in haar hoedanigheid van Koninkrijksorgaan, met toepassing van artikel 21 van het Reglement voor de Gouverneur, de regering van het Koninkrijk ervan in kennis gesteld dat zij het landsbesluit niet zal vaststellen. Daarom heeft zij dat landsbesluit voorgelegd aan de regering van het Koninkrijk. Zij is van oordeel dat het landsbesluit in strijd is met de rechtszekerheid en met de deugdelijkheid van bestuur.

De bevoegdheid van de regering om tot ontbinding van de Staten over te gaan op grond van artikel 53 van de Staatsregeling van Curaçao is ongeclausuleerd. In artikel 53 van de Staatsregeling kan geen rechtsplicht voor de regering worden gelezen om slechts tot ontbinding over te gaan als de Staten daar zelf mee instemmen. Een dergelijke opvatting zou zich slecht verhouden tot de aard van het ontbindingsrecht om conflicten met de Staten -waaronder het verlies van steun in de Staten- te beslechten middels het houden van nieuwe verkiezingen.

Met de uitoefening van het ontbindingsrecht wordt recht gedaan aan het systeem van checks en balances dat geldt tussen de staatsorganen in ons staatsbestel. Het is essentieel voor de werking van onze democratische rechtsstaat dat bij fundamentele kwesties waarbij het vertrouwen in het bestuur en de representativiteit van het parlement aan de orde is, burgers in de gelegenheid worden gesteld om zich daarover uit te spreken door het houden van algemene verkiezingen. Daarbij wijst de Gouverneur op de relevante wijzigingen in de verhoudingen in de Staten sinds de laatste verkiezingen.

Het instrument van ontbinding zou zonder betekenis zijn indien dit door een (interim-) kabinet dat ná het besluit tot ontbinding is aangesteld teniet gedaan zou kunnen worden door het ontbindingsbesluit in te trekken. De aard van een ontbindingsbesluit verzet zich ertegen dat dit wordt ingetrokken. Dit geldt te meer nu het ontbindingsbesluit direct in werking is getreden en tot uitvoering is gebracht, onder meer door het benoemen van leden van het Hoofdstembureau en het verstrekken van machtigingen aan deze functionarissen om de organisatie van de verkiezingen ter hand te nemen. Onder deze omstandigheden zouden door een besluit waarbij het ontbindingsbesluit zou worden ingetrokken ook de democratische rechten van derden ernstig worden aangetast. Niet alleen de rechten van alle stemgerechtigden in Curaçao, maar ook en in het bijzonder de rechten van politieke partijen die zich inmiddels voor de verkiezingen hebben ingeschreven.

Tevens wijst de Gouverneur op het belang dat in staatkundige zaken sprake is van een bestendige praktijk, zodat de gevolgen van politieke keuzes voorspelbaar zijn. Daarmee is de rechtszekerheid en het vertrouwen van de burger in de politiek gediend. Ook in 2012 is er in Curaçao aan vastgehouden dat het besluit tot ontbinding van de Staten en tot het uitschrijven van nieuwe verkiezingen zonder meer moest worden uitgevoerd. Ook toen was het kabinet dat het ontbindingsbesluit had genomen inmiddels vervangen door een interim-kabinet. Dit interim-kabinet heeft toen conform het ontbindingsbesluit van het voorgaande kabinet de voorbereiding van de verkiezingen voortgezet. De verkiezingen hebben vervolgens inderdaad op de daarvoor vastgestelde datum plaatsgevonden.

Daarnaast ziet de Gouverneur geen reden om aan te nemen dat de ontbinding in de onderhavige situatie in strijd is met een internationale regeling, waarin het recht op periodieke verkiezingen is verankerd. Het feit dat uit artikel 25 van het IVBPR en artikel 3 van het Eerste Protocol bij het EVRM volgt dat in het algemeen sprake zou moeten zijn van een redelijke zittingsduur van een parlement, sluit niet uit dat daar in bijzondere omstandigheden van kan worden afgeweken als de politiek-bestuurlijke omstandigheden daar om vragen. Aan de partijen bij het EVRM komt ook in dit opzicht een “wide margin of appreciation” toe, die royaal ruimte laat voor het honoreren van de specifieke nationale politieke ontwikkelingen en tradities. Van belang is bovendien dat de bescherming van het recht op periodieke verkiezingen vooral ook is ingegeven door de noodzaak dat de samenstelling van het parlement de wil van de kiezers reflecteert en dat het niet zo mag zijn dat de samenstelling van het parlement niet meer kan worden gezien als een voldoende actuele weerspiegeling van de kiezersvoorkeuren. In dit licht zijn de voor 28 april 2017 uitgeschreven verkiezingen zonder meer gerechtvaardigd en noodzakelijk.

Het gegeven dat 11 Statenleden (waaronder 2 ministers van het huidige interim-kabinet) een procedure aanhangig hebben gemaakt bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens, leidt er op zichzelf niet toe dat de verkiezingen, hangende de beoordeling door het Europese Hof, opgeschort zouden moeten worden. Het Hof heeft de ontvankelijkheid van het verzoek van de Statenleden nog niet beoordeeld en evenmin een voorlopige voorziening van deze strekking gegeven.
Tot slot zijn de gestelde procedurele gebreken in de voorbereidingen van de verkiezingen niet van dien aard dat het niet verantwoord zou zijn om de voor 28 april 2017 uitgeschreven verkiezingen tot uitvoering te brengen. De overgelegde uitspraak van Gerecht in Eerste Aanleg van Curaçao d.d. 10 maart 2017, geeft daarvoor in ieder geval geen enkele aanleiding.

De Gouverneur is van oordeel dat het van groot belang is voor het democratisch bestel van Curaçao en zijn verdere ontwikkeling dat de verkiezingen van 28 april 2017 doorgang vinden. Daarbij dient alles in het werk te worden gesteld dat de verkiezingen ook ordelijk verlopen, zodat geen enkele twijfel kan bestaan over het vrije en eerlijke karakter daarvan en de geldigheid van de uitslag. Vrije en geheime verkiezingen vormen de onontbeerlijke voorwaarde voor de democratische rechtsstaat en tegelijk zijn kern. Elke handeling die dit in gevaar brengt levert een ernstige aantasting op van de democratische rechtsstaat Curaçao.

Monk beëdigd als Statenlid

Op vrijdag 24 maart is de heer C.A. Monk beëdigd als Statenlid. Hij heeft zijn belofte afgelegd ten overstaan van de Gouverneur van Curaçao, Hare Excellentie Lucille George-Wout.

Op de foto: de Gouverneur van Curaçao, H.E. George-Wout en dhr. Monk

Thode beëdigd als Statenlid

Op vrijdag 24 maart is de heer A.C.M. Thode beëdigd als Statenlid. Hij heeft zijn eed afgelegd ten overstaan van de Gouverneur van Curaçao, Hare Excellentie Lucille George-Wout.

Op de foto: de Gouverneur van Curaçao, H.E. George-Wout en dhr. Thode